Shopdunk

Quy trình 5S là gì? Ứng dụng thực tế trong doanh nghiệp

Bạn đang quan tâm đến Quy trình 5S là gì? Ứng dụng thực tế trong doanh nghiệp phải không? Nào hãy cùng Dunk.Agency theo dõi bài viết này ngay sau đây nhé!

Quy trình 5S là gì?

5S là một hệ thống tổ chức không gian để công việc có thể được thực hiện cách hiệu quả và an toàn. Trọng tâm của hệ thống 5S là đảm bảo mọi dụng cụ đều được đặt vào đúng chỗ, giữ cho nơi làm việc sạch sẽ – qua đó giúp mọi người làm việc dễ dàng, nhanh chóng và an toàn hơn.

Thuật ngữ 5S xuất phát từ năm từ tiếng Nhật:

Bạn đang xem: 5s là gì

Trong tiếng Anh, 5S thường được dịch thành:

Mỗi chữ S đại diện cho một phần của quy trình năm bước – nhằm mục tiêu cải thiện chức năng tổng thể của doanh nghiệp.

Mục đích của 5S là gì?

Phương pháp 5S của Nhật Bản ra đời với mục đính tăng cường hiệu quả công việc – với trọng tâm chính là cải tiến môi trường làm việc. Điều này có thể đạt được bằng cách tổ chức sắp xếp logic; các công cụ và vật liệu được đặt ở các vị trí thuận tiện cho các đối tượng cần dùng đến và phù hợp với tần suất sử dụng, v.v… Không gian được làm sạch thường xuyên. Làm sạch và tổ chức trở thành thói quen của nhân viên. Khi được áp dụng đúng cách, 5S sẽ làm cho quy trình doanh nghiệp trở nên an toàn và hiệu quả hơn.

Mối quan hệ giữa quy trình 5S và Kaizen

Kaizen (改善) là một khái niệm trong sản xuất tinh gọn (Lean) – có nghĩa là “cải tiến liên tục”. Trong đó, doanh nghiệp sẽ không ngừng tìm ra những thay đổi nhỏ nhằm cải tiến quy trình theo thời gian. Để làm được điều này, mọi nhân viên đều phải tham gia thông qua việc nỗ lực gia tăng hiệu quả công việc hằng ngày.

Giống như Kaizen, mục tiêu của 5S cũng là cải tiến quy trình làm việc, nhưng phương thức thực hiện của 5S là tăng cường tính tổ chức và hiệu quả. Nói cách khác, 5S tạo cơ sở nền tảng cho doanh nghiệp áp dụng quy trình Kaizen. Một khi hình thành hệ thống tổ chức công việc, doanh nghiệp có thể dễ dàng tìm kiếm các cơ hội cải tiến hơn.

Nguồn gốc của 5S

Quy trình 5S được ứng dụng lần đầu trong Hệ thống Sản xuất Toyota (TPS) bởi đội ngũ lãnh đạo công ty vào khoảng đầu và giữa thế kỷ 20. Hệ thống này – còn được biết đến với tên gọi Sản xuất tinh gọn (Lean manufacturing) – ra đời nhằm mục đích gia tăng giá trị của sản phẩm/ dịch vụ cho khách hàng. Điều này có thể được thực hiện bằng cách xác định và loại bỏ những phần không cần thiết trong quá trình sản xuất.

Quy trình Sản xuất tinh gọn sử dụng một loạt các công cụ như: 5S, Six Sigma, kaizen, kanban, gemba, jidoka, heijunka và poka-yoke. 5S được xem là một phần nền tảng của Hệ thống Sản xuất Toyota – cho đến khi nơi làm việc hoàn toàn sạch sẽ và có tổ chức, thì việc duy trì hiệu quả làm việc là vô cùng khó khăn. Một không gian bừa bộn, lộn xộn là nguyên nhân dẫn đến sai sót, sản xuất chậm lại, thậm chí là tai nạn – tất cả đều làm gián đoạn công việc và tác động tiêu cực đến doanh nghiệp.

Bằng cách hình thành một cơ sở nền tảng có hệ thống, doanh nghiệp sẽ có thể đảm bảo quá trình sản xuất diễn ra đúng như mong muốn.

Lợi ích của 5S

Sau đây là một số lợi ích chính khi ứng dụng quy trình 5S:

Những lợi ích trên đây của việc áp dụng quy trình 5S đã được ghi nhận tại nhiều tổ chức khác nhau. Lấy ví dụ, ĐH Georgia bắt đầu lên kế hoạch chương trình tinh gọn vào năm 2009. Bằng cách ứng dụng mô hình 5S, họ đã giảm được khoảng cách di chuyển để xử lý nguồn cung tới 83%, tiết kiệm từ 7.000-10.000 đô la chi phí lao động mỗi năm. (Nguồn: shopdunk.vn/)

Tương tự, một bệnh viện đã sử dụng nguyên tắc 5S để giảm 37% thời gian chuẩn bị trong phòng mổ, cũng như giảm 70% số lượng dụng cụ cần thiết cho một số quy trình. Về mặt tài chính, bệnh viện đã tiết kiệm được khoảng 2,8 triệu USD mỗi năm. (Nguồn: Journal for Healthcare Quality, tập 37, bản số 5)

Đọc thêm: Quản trị hiệu suất – Bí quyết thành công của doanh nghiệp

Nội dung quy trình 5S

Quy tắc 5S của người Nhật bao gồm những nội dung chính sau:

Tên tiếng NhậtTên tiếng ViệtÝ nghĩa1. Seiri (整理)Sàng lọcLoại bỏ các vật dụng không cần thiết trong khu vực làm việc2. Seiton (整頓)Sắp xếpTổ chức và sắp xếp không gian lưu trữ3. Seiso (清掃)Sạch sẽLàm sạch và kiểm tra khu vực làm việc thường xuyên4. Seiketsu (清潔)Săn sócÁp dụng 5S vào quy trình làm việc tiêu chuẩn5. Shitsuke (躾)Sẵn sàngGiao trách nhiệm, theo dõi tiến độ và tiếp tục chu trình

Bước đầu tiên của quy trình 5S bao gồm việc xem xét lại tất cả các công cụ, đồ đạc, vật liệu, thiết bị, v.v… trong khu vực làm việc – từ đó xác định những gì cần thiết và những gì có thể được loại bỏ. Để thực hiện hiệu quả bước này, bạn có thể tự đặt ra những câu hỏi như sau:

Trả lời những câu hỏi trên đây sẽ là cơ sở giúp xác định giá trị của từng mặt hàng. Không gian làm việc sẽ trở nên tốt hơn khi bỏ đi các vật dụng không cần thiết, hoặc các vật dụng không thường xuyên được sử dụng. Những thứ này sẽ chỉ gây tốn không gian và cản trở hiệu quả làm việc.

Cần lưu ý rằng, người phù hợp nhất để đánh giá sự cần thiết của một vật dụng là những nhân viên trực tiếp làm việc trong không gian đó. Khi đã xác định danh sách những vật dụng không cần thiết, bước tiếp theo là xem xét các giải pháp sau:

Đối với các trường hợp giá trị của vật dụng không thể xác định chắc chắn – ví dụ: một dụng cụ không được sử dụng gần đây, nhưng có thể cần đến trong tương lai – phương pháp gắn thẻ đỏ (red tagging) có thể được áp dụng. Trên thẻ, người dùng sẽ điền thông tin cụ thể như:

Xem thêm: Biên tập viên là gì? Học ở đâu để làm biên tập viên?

Sau đó, dụng cụ này sẽ được đặt trong “khu vực thẻ đỏ” (red tag area) cùng với các vật dụng nghi vấn khác. Nếu sau khoảng thời gian được chỉ định (có thể là 1-2 tháng) mà vẫn không cần sử dụng đến, bạn có thể an tâm loại bỏ món đồ đó khỏi không gian làm việc.

Mẹo hữu ích: Bạn có thể đặt lời nhắc – trên điện thoại, máy tính, hoặc dán đâu đó trong không gian làm việc – để không quên kiểm tra lại khu vực thẻ màu đỏ khi đến hạn.

Một khi đã sàng lọc những vật dụng không cần thiết, doanh nghiệp có thể sắp xếp cho các đội nhóm hợp tác đưa ra chiến lược phân loại các hạng mục còn lại – bằng cách giải quyết những câu hỏi sau:

Ở giai đoạn này, doanh nghiệp nên xác định cách sắp xếp nào là hợp lý nhất. Để làm được việc này, bạn sẽ cần tính đến các công việc cần làm, tần suất thực hiện, không gian cần thiết để di chuyển, v.v…

Mẹo hữu ích: Để đạt được mục tiêu của 5S, hãy đặc biệt xem xét cách bố trí và tổ chức của một khu vực có thể làm tăng / giảm thời gian chờ đợi, di chuyển và vận chuyển không cần thiết như thế nào.

Xây dựng bản đồ 5S

Dọn dẹp là một trong những khâu dễ bị bỏ qua, đặc biệt ở các thời điểm công việc bận rộn. Bước này của mô hình 5S tập trung vào việc dọn dẹp khu vực làm việc – lau dọn, quét bụi, làm sạch bề mặt, cất bớt vật dụng, v.v…

Ngoài vệ sinh cơ bản, Sạch sẽ (Seiso) còn liên quan đến việc thực hiện bảo trì thường xuyên đối với thiết bị và máy móc. Lập kế hoạch bảo trì trước thời hạn sẽ giúp doanh nghiệp phát hiện các vấn đề rủi ro và ngăn ngừa sự cố. Đây sẽ là cơ sở giúp giảm lãng phí thời gian, ngăn ngừa suy giảm lợi nhuận do công việc bị gián đoạn.

Sạch sẽ (Seiso) là bước tối quan trọng trong quy trình 5S, và không chỉ thuộc về trách nhiệm của nhân viên vệ sinh. Mọi cá nhân đều phải dọn dẹp không gian làm việc của mình mỗi ngày. Bằng cách này, nhân viên của bạn sẽ có cơ hội phát huy tinh thần tự chủ, chịu trách nhiệm trong công việc và gắn bó với công ty hơn.

Mẹo hữu ích: Hãy đảm bảo mọi nhân viên biết dọn dẹp không gian làm việc đúng cách. Cấp quản lý cần hướng dẫn nhân viên – đặc biệt là người mới – nên sử dụng chất tẩy rửa nào, nơi cất giữ vật liệu làm sạch, cách vệ sinh thiết bị, đặc biệt nếu đó là thiết bị dễ hư hỏng.

Một vấn đề thường gặp khi áp dụng quy trình 5S trong doanh nghiệp – đó là mọi người rất hào hứng làm theo lúc ban đầu, nhưng rồi sau đó lại “đâu vào đấy”. Săn sóc (Seiketsu) là bước tiếp theo cần thực hiện để đảm bảo hiệu quả của mô hình này. Doanh nghiệp cần hệ thống hóa các hoạt động này thành thói quen chung – bằng cách thường xuyên giao nhiệm vụ, lên thời gian biểu và đăng thông tin hướng dẫn.

Tùy thuộc vào không gian làm việc, doanh nghiệp có thể cân nhắc sử dụng checklist 5S hàng ngày. Một lịch trình được niêm yết sẽ cho mọi nhân viên biết tần suất phải thực hiện các công việc dọn dẹp nhất định, cũng như ai chịu trách nhiệm cụ thể gì.

Ban đầu, nhân viên sẽ cần nhắc nhở thường xuyên về quy trình 5S. Nhưng với thời gian, mọi thứ sẽ trở thành thông lệ, và mô hình 5S sẽ trở thành quy chuẩn chung của doanh nghiệp.

Mẹo hữu ích: Doanh nghiệp có thể tận dụng các dấu hiệu trực quan như: bảng hiệu, nhãn, áp phích, băng đánh dấu sàn… để hướng dẫn nhân viên thực hiện theo quy trình 5S mà không cần phải nhắc nhở.

Sau khi áp dụng quy trình tiêu chuẩn 5S thành công, doanh nghiệp phải liên tục duy trì các quy trình đó và tiến hành cập nhật khi cần thiết. Từ cấp quản lý cho đến nhân viên sản xuất, kho bãi, văn phòng… đều phải tham gia công tác này. Sẵn sàng (Shitsuke) là biến 5S trở thành một chương trình dài hạn, thành một phần của văn hóa doanh nghiệp. Cùng với thời gian, doanh nghiệp sẽ bắt đầu nhận thấy những kết quả tích cực do quy trình này mang lại.

Mẹo hữu ích #1: Để duy trì thực hành 5S, hãy đảm bảo tất cả nhân viên mới (cũng như nhân viên chuyển phòng) được đào tạo về các quy trình 5S trong khu vực của họ.

Mẹo hữu ích #2: Hãy làm cho mọi thứ trở nên thú vị. Nghiên cứu cách các công ty khác đang ứng dụng hệ thống 5S để có ý tưởng cải thiện quy trình làm việc và giữ chân nhân viên tốt hơn.

Đọc thêm: Kỹ năng lãnh đạo quản lý – 6 phẩm chất cơ bản

Triển khai quy trình 5S trong doanh nghiệp

Khái niệm 5S nghe qua có vẻ khá đơn giản, nhưng áp dụng trong thực tế lại vô cùng khó khăn. Doanh nghiệp cần bắt đầu với từng bước thực tế như: quyết định bộ phận và cá nhân nào sẽ tham gia, đào tạo như thế nào, sử dụng công cụ nào để hỗ trợ quá trình thực hiện. Xác định càng chi tiết sẽ giúp đẩy nhanh hiệu quả triển khai 5S.

Ví dụ checklist nơi làm việc theo tiêu chuẩn 5S

Đối tượng nào nên ứng dụng quy trình 5S?

Khi một bộ phận doanh nghiệp bắt đầu thực hiện 5S, cấp nhà quản lý và tất cả nhân viên khác cũng cần tham gia. Bằng không, điều này có thể dẫn đến tình trạng nhầm lẫn, hoặc lộn xộn mà không ai muốn phải chịu trách nhiệm.

Xem thêm: 5 cách kiếm tiền online trên điện thoại không cần vốn tốt nhất hiện nay

Một số cá nhân sẽ đóng vai trò quan trọng hơn trong thực hiện quy trình 5S so với những người khác. Cụ thể, các điều phối viên sẽ phụ trách việc cài đặt và duy trì dán nhãn 5S, theo dõi nhiệm vụ được giao, hoặc giới thiệu nhân viên mới vào hệ thống này. Tuy nhiên, điều quan trọng là mọi người phải thay đổi tư duy theo quy trình mới, làm sao để cách làm việc này trở thành một phần công việc hàng ngày.

Một lưu ý cần nhớ khác là lãnh đạo công ty cần tích cực tham gia vào quy trình 5S, đặc biệt khi áp dụng trên quy mô toàn bộ doanh nghiệp. Khi nhân viên thấy cấp trên thực hiện nghiêm túc, họ cũng sẽ có động lực hành động tương tự hơn.

Đào tạo quy trình 5S

Bất kỳ ai tham gia vào quy trình 5S đều cần được đào tạo – có thể trong môi trường lớp học và / hoặc thông qua hoạt động thực hành. Để nhân viên hiểu lý do và tầm quan trọng của quy trình mới, họ cần được cung cấp thông tin sơ lược về lịch sử hình thành của 5S, các thành phần và lợi ích mang lại.

Mỗi doanh nghiệp và bộ phận sẽ có những đặc thù khác nhau. Vì vậy, trong quá trình thực hiện 5S tại nơi làm việc, cần phải liên tục đánh giá để tìm ra cách áp dụng quy trình đạt hiệu quả cao nhất.

Đọc thêm: Phân biệt Coaching (huấn luyện) và Training (đào tạo)

5S & Các công cụ quản lý trực quan

Một lợi ích quan trọng của 5S là khiến không gian làm việc sạch sẽ hơn – và do đó dễ dàng hoàn thành công việc hơn. Các công cụ quản lý trực quan như: nhãn, dấu sàn, dấu tủ và kệ, bảng bóng… sẽ tỏ ra rất hữu ích cho mục đích nêu trên. Ngoài ra, những công cụ này còn góp phần đảm bảo sự ngăn nắp của không gian làm việc.

Những công cụ trực quan được sử dụng phổ biến trong 5S có thể kể đến như:

Doanh nghiệp có thể lựa chọn sử dụng một số hoặc toàn bộ các công cụ trực quan này. Tất cả đều giúp đạt được mục tiêu: “Một nơi cho mọi thứ, và mọi thứ ở đúng vị trí của nó”. Ngoài ra, chúng còn giúp bạn xác định rõ ràng mọi thứ thuộc về đâu, tránh tình trạng đồ đạc lộn xộn ngổn ngang.

Vai trò của nhân viên trong quy trình 5S

Sự tham gia của nhân viên là yêu cầu bắt buộc để thực hiện 5S thành công. Cấp lãnh đạo cần đảm bảo mọi nhân viên được tham gia vào gần như tất cả các giai đoạn trong quy trình 5S (ví dụ: quyết định việc gắn thẻ đỏ cho các đồ dùng không cần thiết). Cũng cần có một đội ngũ chịu trách nhiệm kiểm tra, tiến hành thực hiện và đánh giá ưu – nhược điểm của quy trình hiện tại.

Mentoring và training là công tác không thể thiếu nhằm đảm bảo mục tiêu nêu trên. Nhân viên sẽ không thể hiểu và tuân thủ các nguyên tắc 5S nếu họ không hiểu được phương pháp và mục đích cuối cùng. Họ cần phải hiểu rõ giá trị của 5S như một “công cụ” – thay vì chỉ đơn giản là một triết lý. Khi đó, họ sẽ bắt đầu tin tưởng vào các quá trình liên quan, cải thiện hiệu quả, chất lượng và tính linh hoạt trong công việc.

Đọc thêm: Nghệ thuật giao tiếp của nhà lãnh đạo

Áp dụng 5S không phải là câu chuyện “một sớm một chiều”

Ứng dụng phương pháp 5S không phải chỉ diễn ra một lần duy nhất, mà phải thành một chu kỳ liên tục. Sau bước đi thành công ban đầu, doanh nghiệp sẽ nhận thấy nhiều vấn đề phát sinh sau đó. Nếu chỉ Sàng lọc mà không Sắp xếp, hậu quả là tình trạng hỗn độn thậm chí sẽ trở nên trầm trọng hơn. Giải pháp là áp dụng lặp đi lặp lại quy trình 5S, như một phần thường xuyên của công việc hằng ngày. Đó là lý do giải thích cho tầm quan trọng của Sẵn sàng (Shitsuke).

Cách thức duy trì chương trình 5S với từng doanh nghiệp sẽ theo những đặc thù riêng. Sau đây là một số lưu ý quan trọng nhằm đảm bảo thành công của việc ứng dụng quy trình 5S:

Lời kết

Lãnh đạo doanh nghiệp khi cân nhắc sử dụng 5S có thể cảm thấy lo ngại về chi phí đầu tư ban đầu cho các công cụ như băng đánh dấu sàn và nhãn, cũng như thời gian và công sức đào tạo nhân viên. Tuy nhiên, về lâu dài, quy trình 5S sẽ làm cho quá trình làm việc trở nên “trơn tru” hơn, giảm thiểu rủi ro – nhờ đó giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí do hiệu suất kém và tổn thất gây ra.

Tham khảo

What is 5S? shopdunk.vn/what-is-5s/. Truy cập ngày 05/04/2021.

What is the 5s System? shopdunk.vn/articles/what-is-5s/. Truy cập ngày 05/04/2021.

5S – What are The Five S’s of Lean? shopdunk.vn/quality-resources/lean/five-s-tutorial. Truy cập ngày 05/04/2021.

The 5S System. shopdunk.vn/content/education-research/5S/index.html. Truy cập ngày 05/04/2021.

ITD Vietnam Center for Management Development (VNCMD) là chi nhánh tại Việt Nam của ITD World – với hơn 35 năm kinh nghiệm đào tạo Coaching, Lãnh đạo và Quản trị Nhân sự cho các tập đoàn đa quốc gia tại hơn 80 nước trên thế giới.

Mọi thông tin chi tiết xin liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại 028 3825 8487, email [email protected]/ [email protected], hoặc kết nối với chúng tôi trên mạng xã hội.

Xem thêm: [TỔNG HỢP] 7 mẫu thư cảm ơn thông dụng nhất 2021

Như vậy trên đây chúng tôi đã giới thiệu đến bạn đọc Quy trình 5S là gì? Ứng dụng thực tế trong doanh nghiệp. Hy vọng bài viết này giúp ích cho bạn trong cuộc sống cũng như trong học tập thường ngày. Chúng tôi xin tạm dừng bài viết này tại đây.

Website: https://shopdunk.vn/

Thông báo: Dunk.Studios ngoài phục vụ bạn đọc ở Việt Nam chúng tôi còn có kênh tiếng anh Dunk.Agency cho bạn đọc trên toàn thế giới, mời thính giả đón xem.

Chúng tôi Xin cám ơn!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *